در دو مطالعه جدید که در مجله Nature منتشر شده، دانشمندان به پیشرفتهایی مهم در درک روند پیری خون انسان و بازسازی اندامها در گونهای از دوزیستان به نام سمندر مکزیکی (axolotl) دست یافتهاند. این یافتهها میتوانند زمینهساز توسعه درمانهای نوینی برای جوانسازی و بازسازی بافتها شوند.
در مطالعه اول، پژوهشگرانی از مرکز تنظیم ژنوم و مؤسسه تحقیقات زیستپزشکی بارسلونا کشف کردند که سلولهای بنیادی خونساز انسان پس از ۵۰ سالگی تحت سلطه گروه کوچکی از “کلونها” قرار میگیرند. این کلونها بهطور عمده سلولهای ایمنی از نوع میلوئیدی تولید میکنند که با التهاب مزمن و افزایش خطر بیماریهایی چون سرطان و بیماریهای قلبی مرتبطاند. این تغییر در تنوع سلولی با روش ردیابی بارکدهای شیمیایی باقیمانده از تقسیم سلولی شناسایی شد و میتواند به تشخیص زودهنگام بیماریهایی مانند سرطان خون و همچنین درمانهای ضدپیری کمک کند.
در مطالعه دوم، تیمی از مؤسسه زیستفناوری مولکولی اتریش ژنی به نام Hand2 را شناسایی کردند که در سمندر مکزیکی نقش کلیدی در بازسازی اندام آسیبدیده ایفا میکند. این ژن در انسان نیز وجود دارد و امید میرود با کشف حافظه مکانی سلولها در انسان – مشابه آنچه در سمندر دیده شده – بتوان تواناییهای بازسازی بافتی را در بدن انسان فعال کرد. این یافتهها میتوانند الهامبخش روشهای نوین در مهندسی بافت و درمان آسیبهای شدید بدنی در آینده باشند.
به گفته متخصصان، هرچند هنوز تا کاربرد بالینی این تحقیقات راه زیادی باقی است، اما درک این مکانیسمها گامی مهم در جهت درمانهای بازسازی اندام در انسان محسوب میشود.
منبع خبر: Molecular basis of positional memory in limb regeneration و Scientists make breakthroughs on blood ageing and limb regrowth